کریم قربان نفس

مشخصات

مجموعه: مشاهیر

منتشر شده در شنبه, 17 اسفند 1392 21:01

تعداد بازدید: 3722

کریم قربان نفس

 تورکمنستانینگ حالق یازوجیسی، مختومقلی آدینداقی دؤولت بایراغینینگ ایه‌سی کریم قوربان‌نفس‌اوف 1929 – نجی ییلدا گوک دپه اطرافینینگ ییلغین‌لی اوباسیندا انه‌دن دوغولیار.
اوباداقی یاد ییل‌لیق مکدبی قوتاریار. اوروش دؤورینینگ آغیر قینچیلیق‌لاری سبأپ‌لی اولارینگ ماشغالاسی تجنه گؤچمه‌لی بولیارلار.
شاهیر 1946 – 1945 –نجی ییلاردا تجن دریاسینینگ بویوندا قورولیان سوو هودانینینگ قورللوشیغیندا ایشلأن دؤورینده یؤریته قورلیشیقچیلار اوچین چیقارینیان قازیتده جوغاپ‌کأر سکرتر بولوپ ایشله‌یأر.
1951-1949 –نجی ییل‌لاردا قشون قول‌لوغیندا بولوپ دولانیپ گله‌نیندن سونگ ینه-ده ژورنالیست‌لیق کأرینده ایشه باشلایار. کریم قوربان‌نفس مختومقلی آدینداقی تورکمن دؤولت یونیورسیته‌تینی تمام‌لایار.
تورکمنستان یازوجی‌لار بیرله‌شیگینده، “توقماق”، “سووِت ادبیاتینگ ژورنال‌لاریندا جوغاپ‌کأر وظیفه‌لرده ایشله‌دی. اول یازو‌جیلار سویوزینینگ باشلیغینینگ اورونباشاری، پراولِنیه آغزاسی (اعضاسی)، تورکمنستاننینگ یوقاری سووه‌تینینگ دپوتاتی بولوپ، ایل-یوردونا جانی – تنی بیلن حیزمات (خدمت) اتدی.
کریم آغا قوشغی یازماغا یاشلیقدان باشلایار. اونونگ ایلکینجی شیغیرلاری اطراپ هم –ده “میدام تاییار”، “یاش کومونیست”، قازیت‌لرینده، “توقماق” ژورنالیندا چاپ ادیلیأر.
ایلکینجی قوشغیلاری یغیندیسی ” گؤیجومینگ گؤزباشی” 1951-نجی ییلدا اوقوجیلارا هودورلنیأر. شوندان سونگ، ذهینلی شاهیرینگ کیتاپلارینینگ انچِمه‌سی چپر اثرلرینگ مشتاق‌لارینینگ دقّتینا یتیریلیأر. اونونگ “قوشغی‌لار و پایامالار” کتابی (1958)، “تایماز بابا” پایاماسی (1960) آوتورا اولی شهرات گتیریأر.
2007-نجی ییلدا تورکمن دؤولت نشریات قوللوغی تاراپیندان “اویلانما بایری” آدلی قوشغیلار ییغیندیسی چاپ ادیلیأر.
کریم قوربان نفس 1988-نجی ییلینگ، 1-نجی سنتیابریندا آرادان چیقدی.

شاهیر 1942 –نجی ییللاردا جوانلیق یاشیندا بیر آغیر عشق آیریلیق باشیندان گچیریأر، شونونگ دویغو‌سینا گورأ (یاشلیق دراماسی) دیییپ بیر قوشغی یازیار؛ بو قوشغی ایل آراسیندا ایلایتا-دا جوانلار آراسیندا یورک پایامالاری بولوپ آیدیم ادیلیپ هر میلیس‌-ده ساز بیلن آیدیلیار، اوندان باشغا شاهیرینگ کوپ قوشغی‌لارینا ساز دوره‌دیپ ساخی جبار یالی بییک حالیپارینگ تاراپیندان آیدیم ادیلیار.
بو آیدملارینگ بللی ایل آراسیندا تانییلیان‌لاری، شولاریالی: ترکمنینگ، داغلار، آلتینگ بیری، قوملی گلین، ییگیت گوردوم، قوپوزلی قیز، یاراپ بورقا، آپات، گوک چای و ینه باشغالاری…
شاهیر یازیان قوشغولاریندا؛ کؤپلنچ ایل‌آراسیندا گچن تاریخ‌دان، ینه مشهور آد قازانان‌ شاهیرلارینگ و تورکمن آراسیندا یادگأرلیک قالان ادبی میراث‌دان ایلهام آلیپدیر.
بیر نأچه شاهیرینگ مشهور یازان‌لاری:
* 1960 – نجی ییلدا: تایماز بابا ؛ دسسان هم قوشغی کتابی.
* 1977 –نجی ییلدا : قیرق (1967 – 1957) –نجی ییلارینگ آراسیندا شاهیرینگ یازان قوشغی‌لاری.
* 1978 – نجی ییلیندا شاهیرینگ ایکی سانی بییک کتابی چاپا یتیریلدی: (1) توپراق، و (2) منزیل (منزل).
* ینه دسسان قوشغی‌سی: قومدان تاپیلان یورک.
* انصاف بیلن انسان.
* یورِک پایاماسی : روباغی‌لاری.
* پایاما‌ : روباغی‌لاری.
* اوغول.
* وفا (وپا).
و …
کریم آغا تورکمن حالقی‌نینگ اولی آلقیش هم یورک‌ سؤیگولرینه مناسیپ بولان شاهیردیر، اول یازان کیتاپ‌لاری بیلن دونیأدأکی تورکمن ملتی‌نینگ ادبیاتینی اؤسدوریپ اونگا بییک‌لیک برن شاهیر‌دیر.
شاهیرینگ یازان کتاپ‌لاری و قوشغو‌لاری دونیأ دیلینه گچیریلیپدیر و دونیأنینگ ادبیات‌چی‌لاری بو شاهیرلارینگ اثرلریندن پیدالانیارلار.
بیزینگ اینگ بییک شاهیر هم عالمیمیز مختومقلی فراغی دیر، امّا کریم قربان نفس هم شو عصردا یاشاپ گچن مختومقلی دأل-‌ده دینگه اؤزونی شونونگ درجه‌سینه یتیرن تورکمنینگ بییک شاهیر عالمی‌دیر.

شاهیرینگ قوشغی‌لاریندان ایکی سانی دامجا:

« سؤيگي »

بير ماحال بير ييگيت سؤيدي بير قيزي.
هر هايسي بير اِنأنگ يكه- يالنگيزي.

يا- دا نِجِپ اوغلان سؤيدي نگأري.
هرهايسي بير آتانگ يكه- دي قراري.

داغينگ بير جلگه‌سين بلله‌شيپ هرگون،
كؤشِك دك بؤكوشيپ، آچديلار گؤوين.

نگار- قاريپ قيزي. نِجِپ- ياديمان.
اولارينگ هرگوني گچدي شادييان.

اويناديلار عاشق. سالديلار توپاز.
كأته نگار اوتدي، كأته- ده چوپان.

اويناديلار چيليك. اوقلاديلار توپ.
« قاپ، نِجِبيم، قاپ!» « قاپ، نگاريم، قاپ!»

اما دِگه نوقدي بدنه بدن.
سؤيگينگ پأك يرينده
بدن قدغن.

بيري- بيري‌سينينگ گؤزونه قاراپ،
هوزينگ قابيغيندان ايچدي‌لر شراپ.

هوز بولسا ( بيليأنگيز! مانگيزينگ اؤيي،
سؤيگأ مانگيز قاتيپ، قويالتدي مي يي…

اما دنيأميزينگ ياسالشي شيله.
سحر بار يرينده تاپيليار اؤيله.

اؤيله بار يرينده باردير ايكيندي.
… نگأر نِجِبيندن قايرا چكيلدي.

نِجِبينگ اوستوني بوره دي توملوك.
سؤيگأ
آوي دوشدي،
يكه‌جه چومموك.

نگأرينگ قاشيندا آنت ايچدي چوماق:
« نِجِبينگ عاشق دأل، بير عاشق سوماق.

اول هرگون مونگ قيزا اوله‌يأر گؤونون…»
نگأرينگ گؤونونده دؤره‌دي دؤوين.

- بو نيچيك حكايت؟ بو نيچيك واقا؟
اويناپ يؤرر يالي چيليكمي وفا؟

دِپيپ يؤرر يالي سورپیكمي نگأر؟
نگأر گپله‌يأردي. نِجِپ دينگله‌يأر…

« نگأريم، نگأريم، بو نيچيكسي گِپ؟»
دييجك بولدي نِجِپ. ييقيلدي نِجِپ.

آغزين داشا اويقاپ مثلي بير قاپلانگ،
آه اوروپ، اوچ گزك آنت ايچدي چوپان.

آنت‌لار قارا داشي دِشدي- ده جوپبا،
توپراغينگ يدي قات باغرينا چومدي.

توپراق « اي، واي!» دييیپ قيغيردي.
قيز هم بير چيركين سس اِتدي:
« اينانديم ايندي!»

«عمر»

ايردن سينلاديم گونونگ دوغوشين،
اؤيلأن سينلاديم اونونگ يانیشين،
آغشام سينلاديم اونونگ ياشيشين.
اوچوسِم آجاپ. شيديپ دوغولسين،
شيديپ ياشالسين،
***
ير شارينينگ يوزدِن توغسان اسسه‌سي
اؤزلِشمديك ميدان‌ بيلن اوكه‌آن.
هنيز آدامزادينگ كلله‌سينده‌ – ده
شونچا اوزلِشمه‌ديك ير باردير اؤيدوپ
باشيم يايقايان.
***
عمر حقدا پيكر اتسِنگ-
اؤلوم اؤيكه‌لأر ميشين.
اؤلوم حقدا پيكر اتسِنگ-
عمر اؤيكه‌لأر ميشين.

اينه سانگا گرك بولسا
ايكي ساني اؤيكه‌لِك
اؤيكه‌لِت سن ايلكين‌جيني،
گيجه گونديز اؤيكه‌لِت.
***
اون توندا شُهراتي اومزونه آتيپ،
شونچا يوكي دويمان گليأر بير آدام.
بير ميسغال شؤهراتي آغزينا آتيپ
پروسپه‌كته سيغمان گليأر بير آدام.

• < قبلی
• بعدی >