تأچ مأمِّت سوخان‌قولی
- مشخصات
- مجموعه: مشاهیر
- منتشر شده در پنج شنبه, 21 فروردين 1393 18:35
- تعداد بازدید: 5515
Täçmämet suhanguly
تأچ مأمِّت سوخان‌قولی
(1942 – 1865)
عرب خطینا اؤووریپ یازان: یاشار نیازی
/ مارقوش ترکمن صحرا
مشهور سازاندا, تورکمنستانینگ ایلکینجی موقام‌چی – کامپازیتورلارینینگ بیری تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی سازیمیزینگ اولی وکیل‌لریندن‌دیر.
تورکمن خلق سازیمیزینگ پاجارلاپ اؤسمه‌گینده اونونگ خیذماتی چأک‌سیزدیر.
تأچ مأمِّت سوخان قولی 1865 – نجی ییلدا آخال ولایتی‌نینگ گوک‌دپه اطرافی‌نینگ یانگ‌قالا اوباسیندا دونیأ اینیأر. آخال إطراپلاری‌نینگ آمان‌گلدی گؤنی (Amangeldi Göni) ینه شولار یالی حالیپالاریندان هؤرپ باغلان تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی واغتینگ گچمه‌گی بیلن زماناسی‌نینگ اوسسات سازانداسی بولوپ یتیشیأر.
تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی ایلکی-ایلکی‌لر زمانداش باغشی‌لاری‌نینگ یانیندا ساز چالیپ گزیأر. سونگ-سونگ‌لار بولسا اوسساتلارینگ صونغاتینا ایه‌ریپ, اونونگ اؤزم موقام‌چی‌لارینگ حاطارینا قوشولیپ گیدیأر.
ییگریمینجی ییل‌لارینگ آیاق‌لاریندا آشغابات شهرینده جمله‌نن باغشی-سازاندالارینگ آراسیندا تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولام باردی. شوندا اول گونشلی اولکأمیزینگ چار کونجوندن گلن باغشی – سازاندالارینگ باش‌توتانلاری‌نینگ بیری بولیار. آیدیم – ساز آنسامبیلی‌نینگ ایلکی باشیندا باشلاماقلیق تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی‌نینگ پایینا دوشیأر.
تورکمنستان رادیوسیندا, سازلی دراما تئاترلاریندا, تورکمن دولت فیلارمونیاسیندا کؤپ‌لری اؤزونینگ صونغاتی‌نینگ ایزینا ایه‌ردیپ, ساز چالیپ گزیأر.
اول اؤز اوغول‌لاری حوجا مأمِّتی, چارینی اؤکده سازاندالار ادیپ یتیشدیریأر. اؤزونینگ اولی صونغاتینی شول بییک‌لیگی بیلن اوغول‌لارینا اؤورتمأگه هؤتده‌سیندن گلیأر.
اوتوزینجی ییل‌لارینگ باشلاریندا بولسا خلق ساز قورال‌لاری آنسامبلی‌نینگ اؤروسی گینگأپ باشلایار. شول ییل‌لار اول بیله‌کی باغشی – سازاندالار بیلن بیله موسکوا شهرینه گیدیپ، اوبا خوحالیغی‌نینگ قازانان‌لاری‌نینگ سرگیسینه قاتناشیار. سرگی‌ده ساز چالیپ تورکمن دوتاری‌نینگ قُدرَتینی گؤرکزیأر. اول اوتوزینجی ییل‌لارینگ دَوامیندا تورکمن ایلیمیزینگ دورلی یرلریندن گلن باغشی‌لارا سازاندارلیق ادیأر.
1936 – ییلدا مسکوا شهرینه آیدیم – ساز یازغیسینا گیدیلیأر. شول یازغا گیدن‌لرینگ آراسیندا تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولام بولوپ، اول تورکمنستانینگ خلق باغشی‌سی سخی جبَارینگ, گیچ‌گلدی آمانینگ, اوراز سالیرینگ, نورصحت باغشی‌نینگ آیدان آیدیم‌لارینا سازاندارلیق ادیپ‌دیر.
تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی دینگه مشهور موقام‌چی بولمان, اول موقام‌چی کامپازیتورلارینگام بیری‌دی. «آزادلیق»، «باغ ایچینده»، «تورکمنستانیم» آتلی سازلاری دؤره‌دیپدی. شوندا اونونگ اؤز دؤره‌دن «آزادلیق» آدلی سازی هم گرامپلاستینکا اوچین یازغا آلینیار.
تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی «داغ آرمان», «قیز دوردی» یالی انه هنگ‌لردن باشلاپ, موقام کروِنینگ حقیقی ایه‌سی‌دیر.
مشهور سازاندا 1940-نجی ییلدا تورکمنستانینگ آیدیم – ساز دؤره‌دیجی‌لر بیرلشیگی‌نینگ آغضالیغینا قبول ادیلیأر. تأ عمرونینگ آخرنا چنلی اول یاشلارا آیدیم – ساز اؤوره‌دیپ گزیأر. اونونگ تؤوره‌گیندأکی باغشی – سازاندالارینگ همه‌سی اونگا – حالیپام – دیییپ یوز توتار اکن‌لر. اوندان سازینگ اینچه سیرلارینی, اولارینگ تاقیق حساب‌لارینی سوْرارمیش‌لار. اول تورکمن خلقیمیزینگ ساز میراثی‌نینگ قیزیقلی تاریخیندا گینگ صُحبت آچار یالی اولی نوسغالاری قویوپ گیدیپ‌دیر.
تأچ‌مأمِّت سوخان‌قولی 1942 – نجی ییلدا آرادان چیقیار. مشهور سازاندانینگ سونغات دأبینی اوغول‌لاری خوجا‌مأمِّت تأچ‌مأمِّت, چاری تأچ‌مأمِّت, آغتیغی آتا تأچ‌مأمِّت داغی دَوام اتدی‌لر.
سازاندانینگ قَوم‌لاری حأضیر آشغابات شهرینده یاشایارلار.
چشمه: آق‌محمّد آشیر, «قیرق‌لار» کتابیندان - 1993.
مارقوش ترکمن صحرا/ www.margush.ir