مراسم بزرگداشت مسکین قلیچ شاعر کلاسیک ترکمن

مشخصات

مجموعه: مشاهیر

منتشر شده در شنبه, 20 ارديبهشت 1393 09:52

تعداد بازدید: 3593

جمعه صبح دوازدهم اردیبهشت مراسم بزرگداشت مسکین قلیچ شاعر کلاسیک ترکمن بر مزار آن فرهیخته با حضور اساتید، فرهیخته‌گان و دوستداران آن شاعر نامی با شکوه خاصی برگزار گردید.

یکی از نبیره‌های مسکین قلیچ که نام آن بزرگوار را بر وی نهاده‌اند گفت:

در سال ۱۳۸۰ اولین مراسم رسمی در کاظم خوجه در جوار جد بزرگ ما توسط عظیم تقانی و تنی چند از علاقمندان به آن شاعر برگزار شد که علاقمندان بسیاری و مرحوم دکتر گل نماینده اسبق بندر ترکمن و کردکوی نیز حضور یافت و یک سال قبل از مراسم نیز در دانشگاه شهید بهشتی تهران توسط دانشجویان همایش علمی مسکین قلیچ ترتیب داده شده بود، سپس جمعی از دانشجویان و علاقمندان بر مزار آن بزرگوار فرهیخته سنگ یادبود نصب و حصارکشی صورت گرفت. بعد از ۱۲ سال به همت جمعی از اعضای جمعیت مختومقلی و همکاری حقیر مراسم فعلی برگزار می‌گردد.

نبیره‌‌ی مسکین قلیچ افزود بنا به ملاحظات و با هماهنگی و تایید روحانیون قبور آن بزرگوار به مکانی جدید در ۵۰۰ متری شمال شرق روستای کاظم خوجه یعنی روستای حاج حسن (اسن حاجی) تغییر مکان داده شد.

بر مزار شاعر به همراه پرفسور یوسف آزمون استاد تاریخ و ادبیات معاصر ترکمن و تنی چند از دوستان، شرفیاب شدیم پهلوان نامی کشتی آلیش ملامحمد آمانپور فاتحه‌ای قرائت کردند، همگی بر روح مسکین قلیچ دعا کردیم.

پذیرایی: زیر درختان کاج توسط اعضای جمعیت مختومقلی از مهمانان بسیار دلپذیر بود.

مراسم رسمی در جنگل اسن حاجی در مکانی خنک آغاز گردید ارازدردی خوجه مجری نام آشنای ترکمن صحرا رسما مراسم را شروع کرد تلاوت قرآن و اجرای سرود جمهوری اسلامی سرآغاز برنامه بود، آتانظر برزین یکی از اعضای ارشد جمعیت مختومقلی کلاله ضمن خوش‌آمدگویی به حضار گفت:

این مراسم توسط نبیره‌های مسکین قلیچ و با هماهنگی جمعیت مختومقلی و همکاری شورای روستای حاجی‌حسن برگزار می‌شود. وی در خصوص انتقال مقبره مسکین قلیچ از کاظم خوجه به حاجی حسن اذعان داشت: مکان قبلی ایده‌آل نبود. شورای حاج حسن و تنی چند از علاقمندان به این شاعر بزرگ ترکمن زحمت کشیدند تا این کار صورت گرفت. آنگاه نبیره مسکین قلیچ از حضور اساتید و علاقمندان آن را حضرت قدردانی کرد.

قمرالدین سیدی سروده‌ی آن بزرگوار در خصوص تراژدی گوگ دپه را دکلمه کرد.

استاد تاریخ آتاقلی کشواد طی سخنانی کوتاه، تاریخچه مسکین قلیچ را به حضار تشیرح کرد؛ وی گفت: بعد از حمله‌ی نوه فتحعلی شاه به قارری قالا (ترکمنستان) مسکین قلیچ آن دیار را ترک و به ایران مهاجرت می‌کند و در حجره تاریخی کریم ایشان ساکن و بعد از مدتی در روستای پیشکمبر به علت فقر و محرومیت توسط نوریاغدی قره داشلی به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شود و در سن ۳۲ سالگی ازدواج می‌کند، که ماحصل آن ۱ پسر و ۲ دختر است.

فرزند ذکور شاعر به علت بیماری فوت کرده و یکی از دخترانش نزد اقوام به قارری قالا می‌رود که بنا به روایت یکی از محققان نبیره‌های وی در قارری قالا ترکمنستان سکونت دارند. آق بیکه دختر دیگر شاعر مسکین قلیچ در ایران می‌ماند. که نبیره‌های فعلی شاعر بازماندگان آق‌بیکه هستند.

آتاقلی کشواد افزود شاعر کلاسیک ترکمن بنا به روایت بزرگان گوگلان از طایفه‌ی آتا بوده و در سن ۵۸ سالگی از دنیا می‌رود و در بالای تپه کاظم خوجه دفن می‌شود.

مسکین قلیچ علاوه بر تعلیم طلاب امامت مساجد را بعهده داشته است و بعد از عزیمت به ایران از محضر بزرگان طلب علم می‌کند و به هنر باغشی‌گری علاقه خاصی داشته، بنا به روایتی در دوران خود باغشی‌ مشهوری بوده است.

از وی چندین استاد نامی یکی در عرصه‌ی هنر بنام غایب بردی قلی زاده و تنی چند در عرصه علم اخروی از جمله قاقا ملا پدر غایب گلدی آخوند قلی زاده و گلدی ملا – نوری ملا از طایفه قرناس گوگلان بوده‌اند.

شاعران: نور یاغدی زیارتی – بای محمد چندری چکیده‌ای از اشعار مسکین قلیچ را با کلام شیوا دکلمه کردند.

عبدالقهار صوفی‌راد شاعر پیشکسوت ترکمن صحرا سروده‌ی خود درباره شاعر کلاسیک ترکمن قرائت کرد، وی افزود؛ مکتب کلاسیک مسکین قلیچ در دوره خود باعث رشد فرهنگ و ادبیات ترکمن‌ها شده است.

شامحمد عطامحمد محقق از ترکمنستان ضمن بیان بیوگرافی مسکین قلیچ گفت: شاعر کلاسیک عصر ۱۹ در شعرهایش مردانگی، وطن‌پرستی موج می‌زند و سیمای عشق حقیقی و ترویج صوفی‌گری در اشعار او مشاهده می‌گردد.

عطامحمد افزود: شاعر کلاسیک ترکمن ۱۰۶ سال پیش وفات یافته و در سال ۱۹۴۲ میلادی برای اولین بار دیوان وی در عشق آباد ترکمنستان چاپ شده است.

صفا باخانی مجری و رجب مختوم شاعر سروده‌های خود در وصف مسکین قلیچ را قرائت کردند.

آنا دردی عنصری محقق تاریخ در سخنان کوتاه اظهار داشت: مسکین قلیچ را می‌توان آخرین شاعر کلاسیک ترکمن نامید. عنصری افزود: تفاوت مسکین قلیچ با دیگر شعرا در این است که؛ وی علاوه بر شاعری، باغشی صاحب سبکی نیز بوده است که در تاریخ موسیقی ترکمن آثار او ماندگار است. سبک موسیقی شاعر گرانمایه توسط صاحب نظران قابل بحث است.

پرفسور یوسف آزمون

پرفسور یوسف آزمون در نطق کوتاه درباره شخصیت مسکین قلیچ گفت: در آثار شاعر بلند آوازه ترکمن مقدّسات موج می‌زند.

دکتر آزمون افزود من درباره مسکین قلیچ شاید اطلاعاتم کامل نباشد اما در اشعار ایشان غنی بودن زبان ترکمن مشاهده می‌شود. چنین مراسم‌های بزرگ برای احیاء و حفظ آداب و رسوم و زبان ترکمنی مؤثر است.

بزرگ مرد فرهنگ و ادبیات ترکمن اذعان داشت؛ زیارت مسکین قلیچ و شرکت در مراسم وی به بنده تأثیر ویژه گذاشت منبعد درخصوص مسکین قلیچ برنامه ویژه خواهم گذاشت تا درباره آن تحقق و تفحص نمایم. دکتر آزمون از دست‌اندرکاران بخاطر برگذاری مراسم تقدیر کرد.

در پایان مراسم، غفار بردی اصفهانیان از شهر بندر ترکمن و مشهد تقانی از شهر کلاله در تمجید از مسکین قلیچ سروده‌های خود را سرودند. در این مراسم چند تن از محققین و پژوهشگران مهمان از جمله؛ استاد اسدالله مردانی محقق قشقایی در این مراسم حضور داشتند.

آنه محمد بیات

تصاویر از حاجی قربان طریک

منبع:
مارقوش / دایرة المعارف جامع ترکمن‌های جهان
www.margush.ir
telfax: 0172-2221228
tel: 0172-2291449
mob:+98 9392291449

استفاده از مطالب سایت با قید منبع مانعی ندارد.

• بعدی >