قزلجه آق امام موقعيت و تاريخچه
روستاي قزلجه آق امام قدمتي طولاني دارد و آثار تاريخي چندي در آن به جا مانده است. زيارتگاه امامزاده محمدبن زيد معروف به آق امام و بناي حوزه علميه همجوار آن، بقاياي شهر تاريخي دشت قلعه يا دشت حلقه از آثار تاريخي و ديني روستاست که قدمت طولاني روستا را نشان ميدهد.
مردم روستاي قزلجه آق امام به زبانهاي ترکمني، بلوچي، زابلي و فارسي سخن ميگويند. آنها مسلمان و پيرو مذاهب تسنن و شيعه مي باشند.
الگوي معيشت و سکونت
بر اساس نتايج سرشماري سال 1375، روستاي قزلجه آق امام 2010 نفر جمعيت داشته است که در سال 1385 به 2452 نفر افزايش يافته است. درآمد بيشتر مردم روستا از طريق فعاليتهاي زراعي و دامداري تأمين ميشود. تعدادي از مردم در امور خدماتي و توليد صنايع دستي اشتغال دارند. محصولات عمده آن شامل گندم، جو، برنج و کُلزا ميباشد. وجود مراتع غني موجب رونق دامداري و پرورش گوسفند شده است.
مردم روستاي قزلجه آق امام، به ويژه زنان، در توليد صنايع دستي گليم، قالي، پشتي قارچين و تابلوفرش، نقش مهمي دارند.
روستاي قزلجه آق امام با بافت مسکوني پراکنده به صورت خطي امتداد يافته است و مشتمل بر محلههاي قزلجه، منگلي، مرادچله، هلاکو، سيد مختوم و بلوچ است.
خانههاي روستاييان از نوع فعاليت و معيشت آنان تأثير پذيرفته است و با توجه به نوع اشتغال فضاهاي متفاوتي ايجاد شده است.
سقف شيرواني خانه ها، ديوارهاي گلي، اتاقهاي تو در تو و بزرگ همراه با ايوان هاي زيبا، معماري ساده روستا را جلوهاي زيبا بخشيده است.
مصالح به کار رفته در خانه هاي قديمي مشتمل بر گل، خشت و چوب است. در ساخت خانه هاي جديد از مصالح سيمان، آجر، گچ، تيرآهن و مانند آن استفاده مي شود.
جاذبه هاي گردشگري
حاشيه دو رودخانه تيلآباد و نوده، از مکانهاي تفريحي و تفرجگاهي روستاست.
منظره اتراق دو طايفه «عقيلي» و «امينزاده» در اطراف رودخانه (در زمان کوچ) جذابيت روستا و رودخانه ها را دو چندان مي کند.
سرسبزي شاليزارهاي پيرامون روستا در فصول بهار و تابستان، و جايگزيني آن با ترکيبي از رنگهاي زرد و سبز کشتزارهاي کلزا در پاييز و زمستان، زيبايي ويژه اي به روستا مي بخشد. فصول بهار، پاييز و زمستان بهترين زمان ديدار از روستاست.
از جمله آثار تاريخي و مذهبي روستا مي توان به بقعه امامزادگان محمدبنزيد معروف به آق امام و محمدبن جعفر در يک کيلومتري جنوب روستا و شهر تاريخي دشت قلعه يا دشت حلقه در 4 کيلومتري روستا، اشاره نمود. امامزاده روستا در ميان شيعيان و اهل سنت احترام ويژه اي دارد.
مردم اين روستا، مانند ديگر روستاييان ايران در اعياد ملي و مذهبي به جشن و سرور و در وفات بزرگان دين به عزاداري ميپردازند.
مردم روستاي قزلجه آق امام، از قوميتهاي مختلف ترکمني، فارسي و بلوچي تشکيل يافته اند و هر يک آداب و رسوم ويژه اي دارند.
ترکمنها در اعياد مذهبي قربان بايرام (عيد قربان)، آراز بايرام (عيد فطر)، آق قوئين به برگزاري مراسم خاص اين ايام و در ميلاد حضرت رسول (ص) به مولودي خواني مي پردازند. مردم اين روستا، مراسم شب قدر در ماه رمضان و مراسم چهارشنبه سياه در ماه محرم را برگزار مي کنند. ذکر خنجر نيز در مراسم عمومي روستا برگزار مي شود.
از بازي هاي محلي روستا، مي توان به کشتي محلي ترکمني، اسب سواري، کشتي آليش، چوب بازي و رقص خنجر اشاره نمود. در رقص خنجر، مردم ترکمن با حرکاتي موزون و هماهنگ در حاليکه لباس سنتي بر تن دارند، دست در گردن يکديگر به دور فرد شمشيردار حلقه مي زنند و ذکر مي خوانند و در هنگام خواندن ذکر، 6 تا 8 نفر ديگر نيز به وسط حلقه مي آيند و با گروه همنوا مي شوند. اين رقص زيبا با هيجان و فرياد زيادي همراه است و آنقدر ادامه پيدا مي کند تا يکي از رقصندگان از شدت التهاب، غش کند. در اين هنگام، شمشيردار به گوش او غزلياتي مي خواند تا به هوش بيايد.
استفاده از انواع آوازها و آهنگ هاي محلي به زبانهاي بلوچي و ترکمني همراه با سازهاي سنتي (ني، دوتار، کمانچه و دهل) و نيز آوازخواني گروههاي سرود سنتي ترکمني، در مراسم عروسي و جشن هاي مردم روستا، متداول است.
پوشاک غالب مردان روستا همانند پوشش مردم شهرهاي کوچک است. تعدادي از مردان به ويژه ترکمنان از کلاه پشمي و نخي استفاده مي کنند. با اين حال، مرسوم است که همه مردم، در جشنهاي محلي و مراسم خاص، لباس محلي بر تن کنند. پوشش غالب زنان روستا همان لباس محلي است. زنان ترکمن از پيراهن بلند، آلیندانگی و روسري هاي بلند (يايليق) با طرحها و رنگهاي زيبا استفاده مي کنند. زنان بلوچي و زابلي نيز، لباسهاي محلي خاص خود را بر تن مي کنند.
صنايع دستي روستا شامل انواع قالي، قاليچه، نمد، تابلوفرش دست بافت و پشتي قارچين است که به عنوان سوغات نيز قابل خريداري است.
غذاهاي محلي چگدرمه، آبگوشت، کباب و انواع خورشتها در روستا تهيه مي شود. مواد لبني شير، ماست، کره و پنير نيز به وفور يافت مي شود. طبخ انواع ماهي، انواع آش و برنج نيز، در روستا رايج است.
دسترسي:
اين روستا از طريق شهر آزادشهر قابل دسترسي است و جادهاي مناسب و آسفالت دارد.
منبع: www.Bayragh.ir